Konfederacja barska (1768-1772)

29 lutego 1768 roku w Barze na Podolu szlachta zawiązała konfederację, pod hasłem obrony wiary i wolności, nawiązującą do konfederacji radomskiej. Na jej czele stali Józef Pułaski i Michał Krasiński. Spośród innych uczestników wymienić należy , , łła. Ruch, zwłaszcza w pierwszym okresie, miał charakter wybitnie religijny. Kierował się przeciwko dysydentom, próbom reform i królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu. Do konfederacji przyłączyła się większość narodu szlacheckiego, dla którego sprawa dysydencka i gwałty Repnina skompromitowały reformatorskie poczynania króla i Czartoryskich. Jednak mimo tego konserwatywnego charakteru ruchu konfederacja barska występowała przeciw zależności od Rosji. Jednoznaczna ocena konfederacji jest niemożliwa.