Ялы бою шивеси. Арпат лехчеси. Арпатский говор южнобережного диалекта крымскотатарского языка

Арпатлыларнынъ лехчесини ильк дефа эшиткенде къырымтатар тилининъ чешитлигине, зенгинлигине айретте къаласын. «Селям алейчим! – Алейчим селям! Хош джельдинъиз! – арпатлылар корюшкенде бойле айтар. Биз эвге киргенде бизни «Джель, отур аврачыкъкъа», деп къаршыладылар. Сагълыкълашкъанда исе «Джене джельниз» дедилер. Демек, лакъырдыда «к» сеси «ч» сесине денъише (китап-читап); «г»-«дж» ола. Ялы боюнда асылында «кене келинъиз» дегиль де, «гене гелинъиз» дерлер. Арпатлыларда исе «Г» сеси «Дж» сесине чевириле. Мына даа бир къач мисаль: чим билий – ким биле, тючан – тюкян, иджирми ичи – йигирми эки. Эпимизге таныш бита, къартанагъа арпатлылар пукана я да тяптя дейлер. Келинге – джелин, киевге – чиёв, къадынгъа – аврат дениле. Эмдже, дайы, тизе, ала сёзлери исе оларгъа таныш дегиль. Оларнынъ ерине агъа ве абдя, абла айталар. Арпат коюнде Мелек ады пек яйгъын. Белли адлар арпатлыларда бойле айтыла: Бекир – Бечир, Сакине – Сачне, Зекерья – Зечерья. Арпат коюнде 83 яшында Меле